عکس‌های فتوشاپی در فروشگاه‌های آنلاین دردسرساز شده است. حالا درست در آستانه نوروز و خریدهای شب عید تعداد زیادی از مخاطبان می‌گویند که گرفتار عکس‌های فتوشاپی و زیبای فروشگاه‌های آنلاین شده‌اند و وقتی با اصل کالا مواجه می‌شوند، کیفیت و ظاهر جنس با عکس‌های آن زمین تا آسمان فرق دارد.
آنها می‌گویند پس دادن کالا به فروشگاه‌های آنلاین هم دردسرهای خودش را دارد و آنها زیر بار پس گرفتن جنس نمی‌روند یا اینکه هزینه‌های مختلفی مانند ایاب و ذهاب، انبارداری و کسر مبلغ در ازای پس گرفتن کالا و … به مشتریان تحمیل می‌کنند.
سه بعدی که سه بعدی نبود!
«جنسی که سفارش می‌دهیم و جنسی که تحویل می‌گیریم» این شوخی رایج کاربران ایرانی در فضای مجازی است. شوخی‌هایی که در انتقاد به فتوشاپ عکس‌های تبلیغاتی راه افتاده است. حالا اما شوخیها از عکس‌های فتوشاپی بسته‌های پر و پیمان چیپس و بستنی عروسکی و کیک‌های شکلاتی پرمغز و محتوا گذشته است و فروشگاه‌های آنلاین با عکس‌های تبلیغاتی فتوشاپی گرفتاری تازه‌ای درست کرده‌اند.
این روزها شرایط به شکلی شده که مردم وقت سر خاراندن ندارند. شاید برای همین است که بسیاری خریدهای مجازی را جایگزین خریدهای حضوری کرده‌اند و از این طریق هم در وقتشان صرفه‌جویی می‌کنند. البته در بین فروشگاه‌های مجازی کم نیستند آنهایی که با دوز و کلک اجناس خود را به فروش برسانند.
یکی از مخاطبان «شهروند» به نام مبینا. الف می‌گوید: «در آستانه نوروز یک فرش مثلا مدرن برای خانهمان سفارش دادم. فرش بسیار زیبا و چشم‌نواز بود و منظره‌ای سه بعدی را کف خانه تداعی می‌کرد. وقتی فرشی را که با قیمت ٣میلیون تومان از یک فروشگاه آنلاین سفارش داده بودم، به خانه آوردند در جا بهتم زد؛ چرا که کالا هیچ شباهتی با عکس آن نداشت و اصلا حالت سه بعدی را تداعی نمی‌کرد.»
او ادامه می‌دهد: «با اعتراض من قرار شد فروشگاه فرش را پس بگیرد، ولی پولی که هنگام واریز به کارتم و البته با تأخیر یک هفته‌ای برگرداندند تنها ٢میلیون و ٨٠٠هزار تومان بود، زیرا فروشگاه مبلغی را با عنوان وجه کسر کالا در صورت برگشت برای خود قایل شده بود.»
سایزکالا غیرواقعی بود
مخاطب دیگری برای «شهروند» نوشته است که فروشگاه‌های آنلاین به‌ویژه اینستاگرامی‌ها و تلگرامی‌ها مانتوها و لباس‌هایشان را تن مانکن‌های زیبا کرده‌اند و البته رنگ و کیفیت پوشاک را با فتوشاپ دستکاری کرده‌اند. او نوشته است یک مانتو با قیمت ٦٠٠هزار تومان از فروشگاه آنلاین سفارش دادم که با طرح‌های سنتی و به گفته مالکان فروشگاه دست‌دوز تهیه شده بود، اما وقتی مانتو را آوردند هم جنس آن پلاستیک بود و رنگ کاربنی آن بسیار بدرنگ‌تر از عکس بود و هم نحوه دوخت و دوز ظریف عکس بسیار بد و زمخت بود.
او تأکید می‌کند برای برگرداندن مانتو تلاش زیادی کردم و درنهایت ٩٠هزار تومان به‌عنوان پول پیک رفت و برگشت از مبلغ خرید مانتو کم شد.
مخاطب دیگری در تماس تلفنی به «شهروند» اعلام کرد که یک مخلوط‌کن را برای آشپزخانه‌ام سفارش دادم و عکس آن در تصویر بسیار کوچک و کم جا بود. او می‌گوید مخلوط‌کن را به دلیل فضای کمی که اشغال می‌کرد خریداری کردم، اما وقتی مخلوط‌کن رسید با یک جعبه بسیار بزرگ مواجه شدم و نتوانستم آن را در قفسه آشپزخانه‌ام جا بدهم.
او ادامه می‌دهد: «فروشنده ٥٠هزار تومان به‌عنوان حق انبارداری به قیمت مخلوط‌کن اضافه کرد و پیک آن شرکت مبلغ را در هنگام تحویل کالا و بدون اعلام قبلی گرفت، اما شرکت زیر بار پس دادن آن مبلغ نرفت و گفت که کالا را به دلیل سفارش مشتری دیگر پس گرفته است وگرنه اصولا جنسی را پس نمی‌گیرند.»
کلاهبرداری افراد سودجو در سایت شیپور و دیوار
معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی ناجا از سوء استفاده برخی افراد از طریق سایت های “دیوار” و “شیپور” خبر داد.سرهنگ محمدرضا اکبری اظهار داشت: با توجه به گزارشات دریافتی از پلیس آگاهی استان‌های سراسر کشور، مدتی است کلاهبرداران افرادی را که از طریق سایت‌های “دیوار” و “شیپور” تصاویر اموال و کالاهای خود را برای فروش آگهی می‌کنند، شناسایی و سپس اقدام به تماس یا ارسال پیامک به آنها می‌کنند.وی با اشاره به اینکه کلاهبرداران از طریق این سایت‌ها از فروشندگان سوء استفاده می‌کنند، افزود: این افراد شیاد خود را خریدار اجناس معرفی کرده و در نهایت پس از انجام مانور‌های متقلبانه و جلب اعتماد فروشندگان به روش‌های ماهرانه‌ای اقدام به کلاهبرداری می‌کنند.معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی ناجا در خصوص یکی از شیوه‌های این افراد کلاهبردار گفت: کلاهبردار با فروشندگان در ساعات پایانی شب و در محل خاصی قرار ملاقات گذاشته و محصولات توسط فروشندگان به محل منتقل و در ازای ثمن معامله، خریدار چک‌های جعلی بانکی به فروشنده ارائه و پس از ترک محل، کالا را به محل دیگری انتقال داده و متواری می‌شوند.وی ادامه داد: در شیوه دیگر کلاهبردار در ازای خرید کالا، نسبت به واریز مبلغ ناچیزی به حساب فروشنده اقدام و سپس با تغییر مبلغ رسید بانکی با تهیه “روگرفت” از آن در برگه‌های بانکی خام اضافی که توسط عابر بانک‌ها ارائه میشود به فروشنده اعلام می‌دارد که مبلغ به حساب شما واریز شده و به دلیل اینکه بانک تعطیل است احتمالا پیامک واریز وجه به حساب شما ارسال نشده است و فروشنده نیز با دریافت رسید بانکی اقدام به تحویل اجناس به متهم می‌کند.اکبری با اشاره به روش دیگر کلاهبرداران تصریح کرد: این افراد شیاد با ارائه چک‌های مسروقه یا جعلی اقدام به دریافت کالا از فروشندگان کرده و پس از مراجعه صاحبان کالا به بانک مشخص میشود چک‌های مربوطه جعلی و فاقد ارزش است.معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی با اشاره به طمع و فرصت طلبی بیش از حد برخی افراد برای کسب سریع و آسان ثروت، گفت: اعتماد بی جا به افراد بدون داشتن شناخت کافی نسبت به آن ها، ناآشنایی با روال قانونی خرید و فروش کالا از طریق سایت‌های مجازی و عدم شناخت راه‌های تشخیص جعلی بودن اسناد، چک و چک پول از جمله دلایل به دام افتادن اشخاص در این ورطه است.وی ضمن هشدار به شهروندان که هنگام معامله از طریق سایت‌های مجازی بسیار مراقب باشند، افزود: اکثر کلاهبرداران معمولا دارای ظاهری آراسته، خوش برخورد و چرب زبان می‌باشند تا بتوانند طعمه خود را به دام بیندازند، لذا لازم است هم وطنان در انجام معاملات، صرفاً به ظاهر افراد و ادعا‌های آنان اتکا نکنند.معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی ناجا خطاب به شهروندان عنوان کرد: از انجام معامله در ساعات غیر اداری با چک‌های بانکی و حتی چک‌های رمزدار خودداری کنید، چون امکان استعلام از بانک وجود ندارد، هیچ گاه از افراد ناشناس که از اعتبار آنها اطلاع کافی ندارید، چک قبول نکنید زیرا احتمال سرقتی یا جعلی بودن چک وجود دارد.وی گفت: هنگام معامله و ادعای واریز وجه به حسابتان از طریق تلفن بانک، خودپرداز و … توسط خریدار، احتمال وقوع کلاهبرداری وجود دارد، بنابراین در اینگونه مواقع تا از واریز وجه به حساب خود اطمینان حاصل نکرده اید اجناس خود را به خریدار تحویل ندهید.
تخلفات فروشگاه‌ها قابل پیگیری است
«کالای فروخته شده پس گرفته نمی‌شود» فقط یک ادعاست و رضا فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران به «شهروند» می‌گوید که مطابق قوانین صنفی هیچ فروشنده‌ای نمی‌تواند این ادعا را داشته باشد و موضوع توسط مشتریان قابل شکایت و پیگیری است و البته رضا الفت نسب، رئیس اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی هم در زمینه عکس‌های فتوشاپی تبلیغات کالا به «شهروند» می‌گوید: «برای سفارش کالاهای اینترنتی باید اصالت سایت و فروشگاه آنلاین را در نظر داشت. زیرا اگر فروشگاه و سایت، مجوزهای لازم مانند نماد اعتماد الکترونیک را نداشته باشد یا مربوط به فروشگاه‌های صاحب هویت در بازار غیرآنلاین نباشد، به سختی می‌توان پیگیر حق و حقوق مشتری شد.»
او ادامه می‌دهد: «با این وجود، زمانی که جنس دریافتی با جنس نمایش داده شده در سایت مطابقت نداشته باشد و در صورتی که از جنس مربوطه استفاده نشود، فروشگاه‌های الکترونیک موظف هستند تا ٧ روز جنس فروخته شده را پس بگیرند.»
او در ادامه توضیح می‌دهد: «در صورتی که فروشگاه مورد نظر از پس گرفتن جنس مورد نظر امتناع کند این موضوع قابلیت پیگیری دارد و مشتریان می‌توانند از طریق سایت کسب و کارهای اینترنتی شکایتشان را مطرح کنند و در بازه زمانی یک هفته‌ای به این موضوع رسیدگی میشود.»
الفت نسب با اشاره به اینکه چنین مقوله‌ای باعث کاهش سهم بازار میشود در این زمینه ادامه داد: «معمولا کسانی که کسب و کارهای رسمی دارند دست به چنین اقدامی نمی‌زنند، چرا که به دنبال افزایش سهم بازار هستند و چنین اقدامی باعث بازخورد‌های منفی به دنبال دارد. البته لازم به ذکر است چنین کلاهبرداری‌هایی در شبکه‌های اجتماعی بسیار دیده شده است که قابل اغماض نیست، دلیل این امر آن است که قابلیت پیگیری در شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد. البته در برخی از موارد هم دیده شده که کسب و کارهای رسمی دست به چنین اقدامی می‌زنند که بهتر است بگوییم سهم بازار برایشان مهم نیست.»
صاحبان آگهی بانی دستکاری کردن عکس
عکاسی تبلیغاتی در ایران استانداردهای ویژه ندارد. این موضوع را عکاسان ایرانی می‌گویند و توضیح می‌دهند تبلیغات و مقوله عکاسی تبلیغاتی در ایران بسیار ابتدایی است و آن‌قدر برای صنایع و صاحبان کسب و کار جا نیفتاده است که استانداردهای خاصی برای آن تعریف و رعایت شود وگرنه دستکاری عکس‌های تبلیغاتی به شرطی که موجب کج فهمی و اشتباه مشتریان شود، تخلف است و مطابق با قوانین صنفی حق شکایت را برای مشتریان ایجاد می‌کند.
رضا سمیاری، یکی از عکاسان تبلیغاتی در این زمینه به «شهروند» می‌گوید: «در عکاسی تبلیغاتی جهان، بیش از ٥٠ آیتم در نظر گرفته و به کارگیری میشود.»
سمیاری با اشاره به مراحلی که برای عکاسی تبلیغاتی باید پشت سر گذاشته شود، توضیح می‌دهد: «تفاوت رنگ بین محیط عکاسی شده و واقعیت بین ١٠-٥درصد است که می‌توان با تجربه و استفاده از ابزار و منابع نورپردازی دقیق آن را کاهش داد، اما تفاوت‌های بیشتر در فرم و مدل عکاسی با تنظیمات و فتوشاپ اتفاق می‌افتد که معمولا یا توسط عکاسان ناآگاه به مقوله عکس تبلیغاتی انجام میشود یا کارفرمایان از عکاسان عکس‌های فانتزی و غیرواقعی می‌خواهند که هردو این مسائل باید در عکاسی تبلیغاتی ایران حل‌وفصل شود.»
