تاریخچه جذاب شرط بندی روی فوتبال: از برگه تا بت آنلاین !

اولین شرط بندی ها

داستان‌های فراوانی در خصوص شروع فوتبال وجود دارد. منابعی در دست هستند که مردم باستانی در مصر و چین با چیزهایی مانند کتان یا احشای حیوانانت فوتبال بازی می‌کردند. با این حال قرن نوزدهم در انگلستان بود که فوتبال مدرن به وجود آمد و قوانین ساخته شدند. در مورد تاریخ شرط بندی در فوتبال نیز تاریخ مدونی وجود ندارد. این سوال که شرط بندی از چه زمانی شکل گرفت به مانند اینکه فوتبال چه زمانی واقعا شروع شد، به مانند یک راز است. قابل باور است که در نظر بگیریم شکل‌هایی از شرط بندی به صورت شفاهی یا شیوه‌های دیگر در طول تاریخ مرسوم بوده‌اند (مثلا بنا بر روایاتی، مردم در چین پیش از میلاد مسیح روی نبرد دو حیوان شرط می‌بستند) اما نکته مهم این است که تا سال 1960 شرط بندی روی فوتبال در انگلستان -که کشوری پیشرو در این زمینه بود- ممنوع بود و این کار در خانه‌های تیمی یا خیابان‌های تاریک انجام می‌شد. در آن دوره شرط بندی روی اسب سواری و بوکس بیشتر مرسوم بود.

اولین شرط بندی ها روی فوتبال؛ گروه‌های غیرقانونی

اولین اسناد از شرط بندی به برگه شرط بندی‌ هفتگی به نام لیتلوودز تعلق دارد که حوالی سال 1923 در نزدیکی‌های اولدترافورد بین علاقه‌مندان پخش می‌شد. شیوه شرط بندی در آن نیز، با حالت استاندارد شرط بندی فعلی بسیار متفاوت بود. شما تعداد زیادی مسابقه پیش‌رو داشتید که باید پیروزی تیم میزبان، مهمان یا مساوی را علامت می‌زدید و با توجه به نتایج درست، امتیاز می‌گرفتید. وقتی تجربه لیتلوودز نتیجه داد، دیگرانی که دل و جرات یا روابط محکم با حکومت داشتند، از راه رسیدند. این شیوه شرط بندی برگه‌ای حتی هنوز پابرجاست و در ایران نیز، احتمالا با آن روبرو شده‌اید. در این شیوه که در برخی از شهرهای شمالی بسیار پرطرفدار است، جاهایی خاص این برگه‌ها را در طول هفته با قیمتی اندک می‌فروشند و بعد، طرفداران این مدل شرط بندی به تعدای که می‌خواهند، در خانه‌های نتایج متفاوت تیک می‌زنند. تنها هم شکل کار به این صورت نیست که برای هر بازی یک خانه را تیک بزنند، مثلا برای یک بازی پیش بینی ندارند، برای دیگری برد و مساوی یک تیم را بر می‌دارند. بسته به تعداد تیک‌هایی که زده‌اند، مبلغ شرط بندی شده به صورت تصاعدی محاسبه می‌شود. در واقع وقتی ده نتیجه را انتخاب کنیم (بر مبنای 1-2-4-8-16 و …) 1024 تومان شرط بسته‌ایم. از آنجا که بحث تصاعد است، وقتی پیش بینی‌ها زیاد شود، عدد سرمایه‌گذاری به ناگاه بسیار زیاد می‌شود. پیش از شروع مسابقات هفته در جایی مقرر، مسئولان برگه‌ها و مبالغ را جمع آوری می‌کنند و درصدهای بازگشت پول به این صورت است اگر کسی تمام نتایج (عمدتا 16 نتیجه)  را درست پیش بینی کند، تمام پول به او اختصاص پیدا می‌کند. در غیر این صورت که هرکس که دقیق‌ترین پیش بینی را انجام داده باشد (مثلا نتیجه 14 بازی درست است) درصد عمده پول را صاحب می‌شود و نفرات بعدی، درصدهایی کم و کمتر را به جیب می‌زنند. این شیوه شرط بندی، جدا از تمام ایرادهایی که دارد، یک ایراد خیلی بزرگ دارد؛ اینکه کسی که کسانی که دست اندر کار موضوع هستند، عمدتا بازی‌های تیم‌های نه‌چندان مطرح را مثلا از دسته دوم فرانسه یا آلمان  را در برگه جا می‌دهند که شانس پیش بینی درست را کاهش دهند.

در اوایل قرن بیستم، برخی از شرکت‌های بزرگ بریتانیایی مانند ویلیام هیل و کورال و پس از آن‌ها، لدبروکس شروع به کار کردند. اگر سریال پیکی بلایندرز را دیده باشید که داستان واقعی یک خانواده مافیایی در انگلستان بین دو جنگ جهانی را روایت می‌کند، این خانواده عمده ثروت خود در آن دوره را با شرط بندی به جیب زده بودند و حتی برای زیر پوشش قرار دادن مناطقی فراتر از بیرمنگام، دست به مذاکره یا جنگ با خانواده‌های دیگر می‌زدند. شلبی‌ها نیز مانند سایر کمپانی‌های بزرگ در ابتدا روی اسب سواری و بوکس یا حتی سگ‌دوانی تمرکز کرده بودند. هنوز شرط بندی روی فوتبال غیرقانونی بود و برای شرط بندی باید سراغ برخی گنگ‌های غیرقانونی که احساس می‌کردند با ریسک در این زمینه ارزشش را دارد، می‌رفتید.

وقتی شرط بندی قانونی شد

در ماه می سال 1961 شرط بندی روی فوتبال قانونی و همه چیز متفاوت شد. فروشگاه‌های شرط بندی شروع به کار کردند و بلافاصله مردم زیادی شروع به بستن شرط روی فوتبال کردند. آن‌ها حالا شیوه‌های متنوع‌تری به نسبت برگه‌ها برای شرط بندی به کار گرفتند. قانونی شدن شرط بندی فوتبال، به طور کل فرهنگ شرط بندی را دگرگون کرد و درصد افرادی که دست به این کار می‌زدند، به مراتب بیش از هر زمان دیگری شد. با این حال مشکلاتی وجود داشت. شرط بندی تنها در فروشگاه‌های مخصوص انجام می‌شد که جاهای جالبی برای پا گذاشتن قشر زیادی از مردم نبود. عمده قشری که شرط بندی می‌کردند کارگران بودند. مکان‌هایی تاریک با پرده‌هایی تیره به پنجره‌ها  برای این کار در نظر گرفته شده بود و از سوی دیگر آن‌ها اجازه تبلیغات نداشتند. شرکت‌های بزرگی که پیشتر از آن‌ها صحبت شد، بازار را در دست گرفتند اما تحول اصلی در اواخر دهه هشتاد اتفاق افتاد. طبق قانونی که سال 1986 تصویب شد، شرکت‌های شرط بندی می‌توانستند مکان‌هایی روشن باشند و به طور محدود تبلیغ کنند. حالا مردم نیز گزینه‌های بیشتری برای شرط بندی داشتند. قانونی در آن دوره بود که شرط بندی تنها روی مسابقاتی قانونی است که از تلویزیون بریتانیا پخش مستقیم شود. بازی روی مسابقات آماتور تنها در شرایطی قانونی بود که روی هر بازی از این سطح، در کنار دو بازی از سطح قبلی شرط می‌بستند.

خروج از سایه

در دهه نود، سرانجام شرط بندی به طور کامل از سایه خارج شد و در فرهنگ عامه قرار گرفت. چیزی که باعث شد مارکت‌هایی جدیدی باز شود که میلیون‌ها مشتری داشت. اسکای، پخش مسابقات لیگ برتر که از سال 1992 شروع شد را به صورت کامل خرید و با توجه به اینکه هنوز قانون پخش زنده برای شرط بندی وجود داشت، این عرصه را گسترش داد.

کسانی که در این زمینه کار می‌کردند نیز از سایه خارج شدند. شرکت‌های شرط بندی درآمد خوبی داشتند و به این صورت، فروشگاه‌های خود را به صورت مدرن درآوردند تا مشتریان، احساس نزدیکی کنند. تغییری دیگر در آن دوره به وجود آمد. شرکت‌های شرطبندی، درخواست‌هایی از مردمی داشتند که حین برگزاری مسابقات (و پخش از تلویزیون) روی آن‌ها شرط می‌بستند. شرط بندی در جریان بازی در همین دهه نود شروع به کار کرد. با این حال در پایان آن دهه، همه‌چیز به یک باره دگرگون شد.

انقلابِ اینترنت

در آخرین سال‌های قرن بیستم، اینترنت سر و شکل گرفت و سایت های آنلاین شرط بندی شروع به کار کردند. برندهایی مانند بتفِیر و بت365 پرچم‌داران این عرصه بودند. آن‌ها گزینه‌های بسیار متفاوتی به نسبت برندهای سنتی برای شرط بندی به مشتریان عرصه می‌کردند. در طی چند سال، اتفاقاتی در این صنعت رخ داد که غیرممکن به نظر می‌رسید. حالا هرکس در هرگوشه دنیا با داشتن اینترنت می‌توانست از خانه خود شرط بندی کند و شانس و علم خود از فوتبال را به رخ بکشد.  سال 2001 مالیات بر شرط بندی لغو شد و کار را ساده‌تر کرد. این قانون با تغییراتی در ادامه به گرفتن مالیات از سایت‌های شرط بندی (و نه مشتری) به تصویب نهایی رسید. تفاوت دیگری نیز به وجود آمد. تا آن تاریخ حداقل باید برای یک شرط بندی، روی سه بازی شرط می‌بستید اما این، به شرط بستن روی تنها یک بازی تقلیل پیدا کرد. حالا، در اواخر دهه دوم قرن بیست و یکم، شرط بندی به طرق مختلف، یک صعنت میلیارد دلاری است و میلیون‌ها دنبال کننده دارد. طوری که برای مثال سال 2017 مردی از کنیا توانست در محله‌ای فقیرنشین با یک پیش بینی میکس 17 تایی در یک سایت کنیایی، به دو میلیون دلار برسد و بعد در همان محله، با لیموزین تردد کند.