قطعی سراسری اینترنت در ایران در نتیجه اعتراضات سراسری به گرانی بنزین در ۲۵ آبان ۱۳۹۸ آغاز شد. این کار با دستور شورای امنیت کشور انجام‌شد. طی این واقعه اینترنت بین‌المللی از دسترس کاربران خارج شد و تنها شبکه ملی اطلاعات قابل دسترس بود. محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران، به دلیل قطعی اینترنت از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد.
طبق گزارش نت بلاکس، میزان دسترسی اینترنت در ایران در اوج قطعی‌ها تنها به ۵ درصد کاهش یافته‌بود. محدودیت‌زدایی از اینترنت از پنجشنبه ۳۰ آبان با دسترسی دادن به برخی دانشگاه‌ها، شرکت‌ها و ادارات آغاز شد و به مرور به کاربران خانگی تعمیم یافت. در ۲ آذر گزارش‌شد که اکثریت کاربران خانگی به اینترنت دسترسی یافته‌اند و نت‌بلاکس هم میزان دسترسی به اینترنت را ۶۴٪ گزارش کرد.
ابعاد و محدوده
قطعی سراسری ۱۳۹۸ اینترنت در ایران از پیچیده‌ترین و گسترده‌ترین قطعی‌های اینترنت در جهان بوده‌است. این واقعه بزرگ‌ترین قطعی در تاریخ اینترنت ایران بود. در مقایسه با اختلالات پیشین، محدوده این قطعی گسترده‌تر و مدت زمان آن نیز بیشتر بود. محدوده قطعی تمام خاک ایران را دربرگرفت.
خسارت
خسارت وارده در نتیجه قطعی اینترنت در ایران بنابر تخمین نت بلاکس معادل روزانه ۶۱ میلیون دلار (حدود ۷۳۲ میلیارد تومان) بوده‌است. این قطع دسترسی باعث تعطیلی برخی صرافی‌ها و آژانس‌های مسافرتی شد. همچنین میزان فروش سینماها در مدت قطعی به شکل قابل توجهی کاهش یافت. مجموع خسارت بین ۳۶۹ میلیون تا ۱/۵ میلیارد دلار تخمین زده‌شده‌است.
اما بگوییم از مشکلات صنعت شرط بندی ایران بعد از قطع شدن اینترنت
بعد از قطع شدن اینترنت و قطع دسترسی کاربران ایرانی به سایت های شرط بندی ایرانی شاهد افت نزدیک به 100% بازیکنان در بازی های کازینویی از جمله انفجار بودیم.
با توجه به غیر قانونی بودن فعالیت در زمینه شرط بندی در ایران، هیچ یک از سرورهای مربوط به این وبسایتها داخل ایران نیستند. بنابراین با توجه به اینکه کاربران ایرانی تنها دسترسی به اینترنت ملی داشتند، امکان سرویس دهی به این کاربران برای سایت‌های شرط بندی وجود ندارد.
اما در این بین سایت های بین اللملی به دلیل داشتن کاربران جهانی مشکل خاصی را احساس نکردن اما سایت های فعال فقط برای ایرانی ها به دلیل از دست دادن تمامی کاربران در این چند روز دچار مشکل بزرگی شدند.
سایت های بزرگ شرطبندی با پتانسیل بالا تبلیغات خود در اینترنت خیلی زود کاربران رو مجدد جذب کرده و مشکلاتشان برطرف خواهد شد. اما سایت های فاقد تبلیغات و برند سازی ناچار به ترک بازار و رقابت خواهند بود.
از طرفی بازاریابی سایت های شرط بندی در بستر اینترنت بیشتر صورت می‌گیرد. در صورت اتصال مجدد به اینترنت احتمال شاهد رقابت شدید سایت های شرطبندی در تبلیغات خواهیم بود.
از روز ۲۴ آبانماه در پی اعتراض مردم ایران به گرانی بنزین دسترسی مردم ایران به اینترنت جهانی قطع شد و به گفته میشود در شهرهای مختلف به تدریج اتصال اینترنت برقرار خواهد شد.
در روز دوم قطعی اینترنت در ایران، وبسایت نت بلاکس که یک وبسایت مستقل برای ارزیابی وضعیت دسترسی آزاد به شبکه جهانی وب است، در گزارشی میزان خسارت ناشی از قطعی اینترنت در ایران در هر روز را محاسبه کرده و عددی نزدیک به ۳۶۹ میلیون دلار اعلام کرد.
آمار اولیه نت بلاکس از میزان خسارت وارده بر ایران در یک روز قطعی اینترنت
آمار اعلام شده در روز‌های نخست به حدی سرسام آور بود که انتشار آن با طرح سوال از سوی بسیاری از مخاطبان و افکار عمومی همراه بود. عصر روز پنجشنبه آمار سایت «نت بلاکس» به ۶۰ میلیون دلار خسارت روزانه قطعی اینترنت تغییر کرد.
آمار اصلاح شده نت بلاکساز میزان خسارت یک روز قطعی اینترنت در ایران
آلپ توکر مدیرعامل «نت بلاکز» در پاسخ به سوال درباره دلایل تغییر و اختلاف شدید میان رقم اعلام شده اولیه با آمار جدید گفت: آمار اصلی و اولیه در واقع از یک مدل استانداری استفاده کرده که فاکتور‌هایی از قبیل تحریم‌ها و فیلتر‌هایی که ایران از قبل روی بسیاری از وبسایتها و شبکه‌های اجتماعی اعمال کرده بود را نادیده می‌گرفت.
او در ادامه توضیح داد: این آمار (۳۶۹ میلیون دلار در هر روز) در واقع برای یک ایران فرضی ارزیابی شده که از اینترنت بدون فیلتر کامل بهره‌مند باشد. این عدد فرضی است و پاسخ دقیقی برای میزان خسارت ناشی از قطعی اینترنت در ایران نیست.
توکر در ادامه در توضیح آمار ثانویه منتشر شده معادل خسارت ۶۰ میلیونی برای هر روز گفت: عدد دوم با در نظر گرفتن تحریم‌ها و سایت‌هایی که از پیش فیلتر شده بودند، برآورد شده است.
مدیرعامل «نت بلاکز» توضیح داده ابزار‌های ارزیابی خسارت برای مواردی شبیه به ایران طراحی نشده‌اند، اما به محض اینکه مردم شروع به استفاده از این ابزار برای ارزیابی خسارت کردند، ما اصلاحاتی در متدهایمان ایجاد کردیم تا فاکتور‌های زمینه‌ای ایران را شامل شود.
توکر اضافه کرد: متد اولیه برای اقتصاد‌هایی طراحی شده که از شبکه‌های اجتماعی کسب درآمد می‌کنند و هیچ محدودیت یا قطعی اینترنتی ندارند.
او خاطر نشان کرد: عدد اولیه در واقع برای یک ایران فرضی بدون فیلتر شبکه‌های اجتماعی بود که از طریق اینترنت با سایر کشور‌های جهان تجارت می‌کند (مانند بسیاری از کشور‌های جهان). این در حالی است که ایران هم به لحاظ موانع تحمیل شده بین المللی و هم به لحاظ سیاست‌های داخلی چنین وضعیتی ندارد و از این رو عدد جدید (۶۰ میلیون دلار در هر روز) عدد درست برای نمایش ارزش خسارتی است که ایران از قطعی اینترنت متحمل میشود.
او درباره اینکه آیا در جهان موردی شبیه به ایران وجود داشته که دسترسی کامل به اینترنت جهانی را برای مدت چند روز یا حتی چند ساعت قطع کرده باشد؟ گفت: هیچ کشوری به جز کره شمالی وجود ندارد که شبکه ملی اطلاعات منعطفی داشته باشد که بتواند به محض قطع شدن ارتباط بلافاصله روی خط بیاید.
توکر در مورد اینکه ایا ایران ممکن است به کره شمالی تبدیل شود، گفت: ایران زیرساخت‌های مخابراتی مدرنی دارد و بخش‌های تِک ایران پیشرفته است.
او در مورد اینکه آیا شرکت‌هایی در ایران مستقلا می‌توانند از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی نظیر شرکت ویرزون، تایم وارنر یا لول ۳ اینترنت جهانی دریافت کند؟ گفت: اگر ایران منزوی شود چالش‌های رگولاتوری و قانونی‌ای به وجود خواهد آمد که مانع از توان استفاده مستقل از ارائه دهندگان خارجی و مراکز تبادل ترافیک داده‌های اینترنتی خواهد شد.
مدیرعامل نت بلاکس وضعیت ایران را با سایر کشور‌هایی که تجربه قطعی اینترنت را دارند مقایسه کرده و گفته ما شاهد قطعی سراسری اینترنت در ایران ظرف روز‌های گذشته بودیم. بیشترین شگفتی برای ما بخش فنی این قطعی سراسری نبود بلکه وجه اجتماعی آن بود. اینکه می‌دیدیم ایرانی‌ها به فضای آنلاین برمی‌گردند و سعی می‌کنند با جهان ارتباط برقرار کنند و اینکه همه فهمیدند چقدر داشتن ارتباط با جهان ارزشمند است.
آلپ توکر پیش از این در توییتر خود نوشته بود: «با اختلال در ۳۰۰ شبکه، تعطیلی اینترنت ایران یکی از پیچیده‌ترین مواردی بوده است که ما رصد کرده‌ایم. به وضوح خاموش کردن آن ۲۴ ساعت طول کشید.»
